Historia parafii

Historia parafii zaczyna się po II wojnie światowej. Aby zrozumieć okoliczności jej powstania warto jednak cofnąć się do II poł. XVIII w. Na dzisiejsze tereny Hołdunowa przybyli wtedy pierwsi kolonizatorzy. Pochodzili z Kóz koło Bielska, ich wyznanie było ewangelicko-augsburskie. Utworzyli parafię, po II wojnie światowej ich liczba jednak znacznie zmniejszyła się, gdyż miejscowość niemal zupełnie opuścili potomkowie kolonistów, a wskutek migracji wzrosła znacznie społeczność katolicka. Lędziński proboszcz, ks. Jan Klyczka zwrócił się z prośbą do administracji państwowej o przejęcie kościoła. 18 czerwca 1947r. otrzymał zgodę. Aktu przekazania dokonano w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach wobec przedstawicieli Kurii Diecezjalnej i przedstawicieli Kościoła Ewangelickiego.
Adaptacja świątyni ewangelickiej
Kościół został gruntownie wyremontowany i jeszcze tego samego roku, 7 września, odbyło się jego poświecenie połączone z dożynkami i poświęceniem sztandaru Koła Powstańców Śląskich w Lędzinach. Dokonał go dziekan mysłowicki ks. Jan Wodarz. Patronem kościoła stał się Chrystus Król Wszechświata. Pierwszym duszpasterzem, wikarym-lokalistą, w nowopowstałej parafii, nominacją z 15 lipca 1948 r. został ks. Walter Linke. Rozpoczął on starania o wyłączenie Hołdunowa z parafii lędzińskiej, zwieńczone zgodą kurii 15 grudnia 1948 r. Parafia Chrystusa Króla, licząca wówczas około 2 tys. wiernych, została samodzielną placówką duszpasterską dzięki dekretowi podpisanemu przez ks. bpa Stanisława Adamskiego, ordynariusza katowickiego 7 lipca 1949 r. Przyłączono ją do dekanatu mysłowickiego, a następnie po reorganizacji w 1955 r. do dekanatu tyskiego. Pierwszy okres w pracy duszpasterskiej charakteryzował się dynamicznym wzrostem stowarzyszeń i bractw religijnych. 12 września 1948 r. powstała Sodalicja Mariańska, w październiku ks. Linke założył Arcybractwo Straży Honorowej grobu Pana Jezusa oraz Róże Żywego Różańca, z jego inicjatywy powstało również stowarzyszenie religijne „Sodalicja Panien pod wezwaniem Matki Bożej Fatimskiej i św. Teresy od Dzieciątka Jezus”. 18 czerwca 1953 r. hołdunowski duszpasterz otrzymał ponadto od prowincjała karmelitów z Warszawy prawo opiekowania się czcicielami szkaplerza karmelitańskiego i wpisywania ich do osobnej księgi, organizowane były również nabożeństwa i spotkania czcicieli św. Franciszka z Asyżu. Wielkie znaczenie dla życia religijnego i moralnego miały również pierwsze misje parafialne, które odbyły się w dniach 21-28 października 1951 r. Prowadzili je księża Zakrzewski i Janota z prowincjalnego domu księży misjonarzy w Krakowie na Stradomiu. Około 80% parafian wzięło w nich udział. W 1955 r. ks. proboszcz W. Linke pisał, że kuracja liczy 5 tys. parafian. W tym samym roku przydzielono parafii stałego wikarego, został nim ks. Stanisław Adamczyk, który od roku wspomagał ks. proboszcza, dojeżdżając z Kolegium księży neoprezbiterów w Katowicach-Załężu. Wcześniej ks. Linke sam sprawował Msze św., w niedzielę i święta pomocą służyli mu również kapłani pracujący w Kurii Biskupiej, ojcowie franciszkanie z Panewnik, księża Salezjanie z Oświęcimia oraz księża Salwatorianie z Trzebini.
„Kościół na górce”
Niedługo parafia cieszyła się jednak otrzymaną budowlą sakralną, stanowiącą jej centrum spotkania z Bogiem. Zaledwie po ośmiu latach od poświęcenia kościoła szkody górnicze doprowadziły do zniszczenia świątyni. Starania o przeprowadzenie remontu nie zakończyły się powodzeniem, mimo zgromadzenia potrzebnych materiałów i deklaracji, że parafia zgromadziła środki potrzebne do ratowania kościoła. Miejscowa gmina ewangelicka wniosła petycję o zwrot kościoła do Urzędu do Spraw Wyznań. Decyzje dotyczące remontu budowli sakralnej zostały wstrzymane, a tymczasem pęknięcia w murach pogłębiały się. Decyzja o zamknięciu świątyni zapadła 17 września 1955 r., a ostatnie nabożeństwo zostało odprawione 25 września. Nabożeństwa zaczęto odprawiać w salce parafialnej na probostwie, a później w budynku byłego przedszkola. Budynek został zbudowany w 1950 r. przez kopalnię „Piast”, nie został jednak przejęty przez Wydział Oświaty ze względu na brak dostatecznego ciśnienia wody. Po koniecznym remoncie oraz budowie nowego ołtarza, na którym umieszczono figurę Chrystusa Króla, budynek zaczął pełnić funkcję parafialnego kościoła. 2 października 1956 r. odprawiono w nim pierwszą Mszę Świętą. W 1957 r. ks. Linke opuścił Hołdunów, gdyż został administratorem parafii św. Andrzeja Boboli w Wirku, kuratusem w Hołdunowie został mianowany ks. Jan Pietrek, dotychczasowy wikary w Gorzycach. Po roku, 1 września 1958 r. został jednak mianowany referentem finansowo-gospodarczym Kurii Diecezjalnej w Katowicach, a hołdunowską placówkę duszpasterską objął ks. Leon Misiuda. Prowadził inwestycje związane z dalszą adaptacją budynku do potrzeb kościoła. Niektórych niedogodnień nie dało się uniknąć – budynek był niski, latem doskwierał upał, zimą na ścianach pojawiał się szron. Odprawiano w niedzielę kilka Mszy św., nadal korzystając z pomocy Ojców Franciszkanów i Księży Salezjanów. Tak działo się aż do sierpnia 1959 r., kiedy kuracja otrzymała na stałe drugiego ks. wikarego. W 1961 r. ogłoszono święto Matki Bożej Królowej Świata i kaplicy nadano właśnie taki tytuł. W 1963 r. przed głównymi drzwiami ustawiono ołtarz z kamienną figurą św. Barbary oraz ufundowano sztandar jako zadośćuczynienie za usunięcie jej ołtarza z cechowni kopalni „Piast”. W 1964 r. ks. Leon Misiuda został przeniesiony na administratora do Gaszowic, a na jego miejsce 30 czerwca 1964 r. został mianowany ks. Stanisław Szarlej. Nowy proboszcz również dołożył wszelkich starań, by rozwijać różne formy duszpasterstwa, a także dostosować „kościółek” do posoborowych wymogów liturgicznych. Warto jego inicjatywę opieki nad młodzieżą wyjeżdżającą do wojska. Przed wyjazdem młodzi zamawiali uroczystą Mszę Św. w intencji szczęśliwego przebiegu służby z kazaniem i spotkaniem na probostwie. Doniosłym wydarzeniem była też wówczas peregrynacja kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej 28 i 29 października 1966 r. z udziałem ks. bpa Herberta Bednorza. W święto Chrystusa Króla, 27 października 1968 r., parafia obchodziła swoje dwudziestolecie. Zmienił się natomiast dekanat, gdyż w 1969 r. wydzielono dekanat bieruński, w którym znalazła się również hołdunowska parafia. Z biegiem lat, wraz ze wzrostem liczby wiernych, zaczęto myśleć o budowie nowej świątyni. W 1971 r. ks. S. Szarlej starał się o zezwolenie na budowę kościoła, ówczesna sytuacja polityczna spowodowała jednak, że pozytywna odpowiedź pojawiła się dopiero dziesięć lat później, po powstaniu związku zawodowego „Solidarność”.
„Budowanie jest wiarą”
Taki tytuł ma książka, opowiadająca historię parafii w latach 1949-1999, wydana z okazji jubileuszu 50-lecia jej istnienia, autorstwa ks. Józefa Przybyły, proboszcza parafii od 1981 r., który podjął dzieło budowy nowej świątyni. Ks. Józef Przybyła wcześniej był duszpasterzem akademickim przy parafii św. Marii Magdaleny w Cieszynie. 16 czerwca 1981 r. otrzymał dekret na wikarego-ekonoma w Hołdunowie, a następnie, 31 października 1981 r., na proboszcza. Czas, w jakim rozpoczynał posługę proboszcza nie należał do łatwych. Rok 1981 był okresem niepokojów i strajków. 18 grudnia 1981 r. ks. Proboszcz zjechał do strajkujących górników kopalni „Ziemowit”. Podjął się również mediacji, która zakończyła się szczęśliwym zakończeniem strajku i wyjazdem załogi na powierzchnię w wigilię Bożego Narodzenia. Zgodę na budowę kościoła, probostwa i domu katechetycznego uzyskał 25 marca 1982 r. Autorem projektu został mgr inż. Architekt Antoni Czernow, a konstruktorem mgr inż. Joachim Krupa. Kierownikiem budowy został uprawniony technik budowlany Paweł Przewoźnik. Nowy kościół powstał w latach 1983-1989. Prace przy budowie kościoła postępowały przy entuzjazmie i pomocy wiernych, zaangażowanych w dzieło budowy nowej świątyni, których ks. Proboszcz porywał własnym przykładem. Wszyscy pracowali z wielkim oddaniem, o 12 przerywając zajęcia na modlitwę „Anioł Pański” i posiłek. Prace były wykonywane przy pomocy parafian, bez angażowania jakichkolwiek firm, ze względów oszczędnościowych, a także z tego powodu, że w tamtym czasie nie było takich możliwości budowlanych jak dzisiaj. Głównym źródłem finansowania budowy były ofiary parafian. W czasie trwania budowy odbyła się „peregrynacja” obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w rodzinach parafii. 17 czerwca 1987 r. ks. bp Czesław Domin poświęcił trzy dzwony o imionach: św. Józef (220 kg), Matka Boża (350 kg) i Chrystus Król (700 kg). Konsekracji świątyni dokonał 26 sierpnia 1989 r., w uroczystość Matki Bożej Jasnogórskiej, bp Damian Zimoń, abp metropolita katowicki w latach 1992-2011.
Współcześnie… 2008 r. ks. proboszcz Józef Przybyła przeszedł na emeryturę i funkcję proboszcza przejął ks. Marek Płaza. Ks. Kanonik pozostał w parafii i posługuje duszpastersko. W parafii na przestrzeni lat pracowało wielu księży oddanych posłudze kapłańskiej. Księża posługujący w parafii katechizują w okolicznych szkołach, a także zajmują się grupami parafialnymi. Parafia trwa, głosząc: „Chrystus vincit, regnat, imperat!”, jak brzmi napis nad głównym wejściem do świątyni, a czas, mierzony zegarem na kościelnej wieży, płynie, tworząc nową historię.

Emanuela Jasińska

Źródła: Ks. Józef Przybyła, Budowanie jest wiarą. Parafia Chrystusa Króla w Hołdunowie 1949-1999, Bytom 1999.
wikipedia